Το φάρμακό μας είναι η τροφή μας, λέει ο Ιπποκράτης.
Οποιαδήποτε θεραπευτική προσέγγιση επιλέξεις αλλά και οτιδήποτε κάνεις προληπτικά για να είσαι υγιής, θα πρέπει να περιλαμβάνει και την διατροφή – την σωστή θρέψη του σώματος.
Στην Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική κάνουμε διάγνωση για να επιλέξουμε τη διατροφή που θα δώσουμε στον θεραπευόμενους. Ανάλογα με την κατάσταση του, τις συνήθειές του και την ιδιοσυγκρασία του, επιλέγουμε τροφές που θα τον ισορροπήσουν, τονώσουν, αποτοξινώσουν, θα ανεβάσουν την φωτιά ή θα διασπείρουν την υγρασία, κ.λ.π.
Παρ’ όλ’ αυτά υπάρχουν κάποιοι γενικοί κανόνες που θα ωφελήσουν οποιονδήποτε και προτείνω να τους ακολουθήσεις.
Γενικοί κανόνες μιας ισορροπημένης διατροφής
- Τρώμε όλες τις τροφές, εφόσον δεν μας δημιουργούν κάποιο πρόβλημα υγείας ή φούσκωμα. Παρατηρούμε το σώμα μας!!
- Τρώμε φρέσκες τροφές της εποχής και από τον τόπο που κατοικούμε. Προτιμάμε βιολογικές τροφές χωρίς χημικές προσθήκες.
- Αποφεύγουμε κατεψυγμένες, κονσερβοποιημένες, συσκευασμένες και τροφές με συντηρητικά.
- Αποφεύγουμε τα προϊόντα με αλεύρι, ζάχαρη, τα αναψυκτικά, το αλκοόλ και τα αλλαντικά γιατί δημιουργούν υγρασία και φωτιά στο σώμα, δηλαδή βάρος και τοξίνες.
- Αντικαθιστούμε το αλεύρι με παξιμάδια από χαρουπάλευρο, βρώμη ή άλλα δημητριακά χωρίς γλουτένη.
- Αντικαθιστούμε τη ζάχαρη με φρούτα φρέσκα ή αποξηραμένα και λίγο μέλι.
- Αντικαθιστούμε τα αναψυκτικά με kompucha (το θαυματουργό τσάι – αναψυκτικό που μπορείς να το φτιάξεις ή να το αγοράσεις απο καταστημάτων βιολογικών τροφών)
- Αντικαθιστούμε το αλκοόλ με λίγο ρακί, τσίπουρο που δεν έχει ζάχαρη.
- Γαλακτοκομικά. Υπάρχουν πολλές απόψεις. Κατά τη γνώμη μου ανάλογα με το τι χρειάζεται το σώμα σου επιλέγεις ή όχι τα γαλακτοκομικά. Για παράδειγμα αν έχεις κατακράτηση υγρασίας στο σώμα, απέφυγε τα γαλακτοκομικά. Εάν είσαι αδύναμος και στεγνός προτίμησε τα γαλακτοκομικά από κατσικίσιο ή πρόβειο γάλα για να θραφείς. Απέφυγε τα γαλακτοκομικά όταν κάνει κρύο, κρυώνουν ακόμα περισσότερο το πεπτικό και γίνονται δύσπεπτα. Σε κάθε περίπτωση άκουσε το σώμα σου και παρατήρησε τι σου ταιριάζει.
- Το τελευταίο γεύμα της ημέρας να είναι ελαφρύ και να γίνεται 3 ώρες πριν τον ύπνο.
- Αποφεύγουμε τις πολλές κρύες τροφές και τα κρύα ροφήματα/νερό ειδικά μετά το μεσημέρι, όπως σκέτη σαλάτα χωρίς κάτι ζεστό, τα παγωτά, τα πολλά ωμά λαχανικά, γιατί δυσκολεύουν την πέψη. Ιδανικά πριν το φαγητό είναι καλό να πίνουμε λίγο χλιαρό νερό, ή βότανα για να προετοιμάσουμε θερμαίνοντας το πεπτικό σύστημα.
- Η ποσότητα του φαγητού ορίζεται από το σωματότυπο, την δύναμη της πέψης, την ηλικία και πολλούς άλλους παράγοντες. Οπότε ένας απλός κανόνας είναι να τρώμε 7/10 της πληρότητας, ώστε να μην γεμίζει το στομάχι, να υπάρχει πάντα και άλλος χώρος για φαγητό σε κάθε γεύμα.
- Μασάμε πολύ καλά την τροφή με αργό ρυθμό, ηρεμία, χωρίς σκέψεις. Να καταλαβαίνουμε την κάθε γεύση και να απολαμβάνουμε τη διαδικασία. Mindfulness!!!
- Αποφεύγουμε το φαγητό όταν είμαστε κουρασμένοι, εκνευρισμένοι ή άρρωστοι, ή ενώ συγχρόνως δουλεύουμε. Καλύτερα είναι να κάνουμε ένα διάλειμμα για φαγητό με ηρεμία και σε άλλο χώρο από αυτόν που εργαζόμαστε.
Παράδειγμα εβδομαδιαίου προγράμματος υγιεινής διατροφής
Πρωινό – εναλλακτικές επιλογές:
- παξιμάδια χαρουπιού ή βρώμης με μέλι και κρέμα από σπόρους (ταχίνι, κολοκυθόσπορο, κ.α.)
- φρούτα με ξηρούς καρπούς (λίγους ξηρούς καρπούς γιατί μπορεί να σου δημιουργούν φούσκωμα)
- smoothies (λιωμένα στο blender): γάλα από βρώμη, καρύδα, αμύγδαλα, κ.α. με φρούτα, ξηρούς καρπούς ή σπόρους (σουσάμι, κολοκυθόσπορους, σπασμένο λιναρόσπορο, μουλιασμένα chia seeds κ.α.). Επιλέγεις 1-2 ξηρούς καρπούς ή σπόρους σε κάθε πρωινό γεύμα και παρατηρείς αν σου ταιριάζουν
- αυγά βραστά με ντοματάκια ή καρότο, ή όποιο λαχανικό εποχής και παξιμάδια χαρουπιού η βρώμης
Μεσημεριανό
- 1-2 φ. Κρέας κυρίως μοσχαρίσιο ή κοτόπουλο βιολογικό με σαλάτα ή λαχανικά βρασμένα ή στον ατμό
- 1-2 φ. Ψάρι ή θαλασσινά με σαλάτα ή λαχανικά βρασμένα ή στον ατμό
- 2 φ. Λαχανικά βρασμένα ή στον ατμό με ρύζι ή δημητριακά*
- ή Λαδερά
- 1 φ. Όσπρια μουλιασμένα από την προηγούμενη μέρα και καλά βρασμένα με ρύζι ή σαλάτα ή λαχανικά βρασμένα ή στον ατμό, ή *Δημητριακά με λαχανικά
*Δημητριακά όπως κεχρί, κινόα, φαγόπουρο, κ.α. Βράζονται σαν ρύζι αλλά καλό είναι να τα έχεις μουλιάσει από το προηγούμενο βράδυ.
Βραδινό :
- αυγά βραστά με λαχανικά βρασμένα ή στον ατμό,
- σούπες με λαχανικά
- κάτι ελαφρύ και ζεστό όχι κρύες και ωμές τροφές το βράδυ.
Σνακ :
Όταν πεινάμε ενδιάμεσα από τα γεύματα επιλέγουμε 1-2 από τις παρακάτω κατηγορίες:
- φρούτα της εποχής
- αποξηραμένα φρούτα
- ξηρούς καρπούς, σπόρους
- φρέσκα λαχανικά ή λαχανικά στον ατμό
- παξιμάδια ή μπισκότα χαρουπιού ή βρώμης ή σίκαλης χωρίς ζάχαρη
Ειδικές κατηγορίες τροφών
Καλά Λιπαρά. Πρόσθεσε καθημερινά στην διατροφή σου 2-3 τροφές από παρακάτω. Θρέφουν, ενυδατώνουν τον οργανισμό, βοηθούν τα οστά και το ανοσοποιητικό.
- 5 ελιές
- ελαιόλαδο
- αβοκάντο
- λάδι καρύδας
- σουσάμι, ταχίνι και όλοι οι σπόροι
Χόρτα, βραστά λαχανικά και σαλάτες. Επέλεξε όσο συχνά θέλεις όλα είναι ιδιαίτερα ενυδατικά και εύπεπτα. Συνδιάσε τις ωμές σαλάτες με κάτι θερμό, όπως ένα βραστό αυγό, ελιές, ρόκα, ραπανάκια, πικάντικα μπαχαρικά, ώστε να ζεστάνεις το πεπτικό και να βοηθήσεις στην καλύτερη πέψη.
Φρούτα. Επέλεξε όσο συχνά θέλεις φρούτα της εποχής ή αποξηραμένα φρούτα. Ιδιαίτερα ωφέλιμα για την θρέψη του αίματος είναι τα berries, όπως blackberries, blueberries, goji berries, κ.α.. Οι σταφίδες, τα δαμάσκηνα και οι χουρμάδες έχουν πολλές βιταμίνες.
Ψάρι. Όσο περισσότερο μπορείς και ιδιαίτερα σαρδέλες και σκουμπρί που έχουν “καλά λιπαρά” και Ω3
Μακαρόνια 1 φ/ εβδομάδα συνοδευτικά με σαλάτα, βραστά λαχανικά ή κρέας
Οστρακοειδή: πολύ ενυδατικά
Φύκια: πολύ ενυδατικά και καλά για το στομάχι και την πέψη, Go sushi!!!
Μανιτάρια: πολύ ενυδατικά και εύπεπτα
Τρόπος μαγειρέματος
Σημαντικός είναι ο τρόπος μαγειρέματος της τροφής.
Ωμά ή μαγειρεμένα? Ψητά ή βραστά?
Εάν νιώθεις ζέστη και ξηρασία στο σώμα σου επέλεξε βραστά, στον ατμό και μαγειρεμένα φαγητά. Απέφυγε τα ψητά, τα τηγανητά και τα ωμά γιατί ξηραίνουν και ζεσταίνουν τον οργανισμό.
Εάν νιώθεις κρύο και αδυναμία στο σώμα, επέλεξε μόνο μαγειρεμένα φαγητά και ζεστά με οποιοδήποτε τρόπο μαγειρέματος. Απέφυγε ωμές τροφές ως κύριο γεύμα, δηλαδή σκέτη σαλάτα ή κρύο σάντουιτς και τηγανητά γιατί επιβαρύνουν την πέψη και αποδυναμώνουν το σώμα.
Συνδυασμός διατροφής με άλλες θεραπευτικές συνήθειες
- Άσκηση. Επέλεξε αυτή που σου ταιριάζει και κάνε 2-3 φορές την εβδομάδα.
- Διατάσεις. Ιδιαίτερα ευεργετικές για τις αρθρώσεις και τους μύες αλλά και για το νευρικό σύστημα. Δες εδώ απλές διατάσεις.
- Κανε πολλά διαλλείματα κατά την διάρκεια της ημέρας. Σήκω από το γραφείο σου και περπάτα ή βγες έξω για 5′ τουλάχιστον κάθε μισή ώρα.
- Επαφή με την φύση και τον ήλιο. Βγες έξω περπάτησε στο κοντινό ή μακρινό σου δασάκι ή παρκάκι που έχει δέντρα. Μείνε τουλάχιστον για 10’ την ημέρα στον ήλιο το καλοκαίρι και για 20’ το χειμώνα. Ο ήλιος είναι ο μεγάλος θεραπευτής!!!
- Διαλογισμός και Αναπνοές. Αν είσαι αρχάριος απλά ξεκίνησε να κάτσεις κάπου αναπαυτικά και ήρεμα. Πάρε μερικές αργές αναπνοές, εισπνέοντας μέχρι το 3 και εκπνέοντας μέχρι το 3. Επανέλαβε για 10 φορές. Σιγά σιγά αύξησε τη διάρκεια μετρώντας σταδιακά μέχρι το 6. Δες περισσότερα για τον Διαλογισμό και τον Οραματισμό εδώ.
- Καθαρισμός εντέρου, αποτοξίνωση. Ένας απλό και εύκολος τρόπος καθαρισμού των άχρηστων ουσιών από το έντερο που μπορεί να κάνει ο καθένας μόνος του στο σπίτι. Ειδικά εάν θέλεις να ξεκινήσεις μια υγιεινή διατροφή, καλό είναι να καθαρίσεις πρώτα το έντερο. Δες περισσότερα εδώ.
Σημαντικό
Ξεκινάς να δοκιμάζεις την κάθε νέα συνήθεια σε τροφή και οτιδήποτε άλλο, σιγά σιγά και παρατηρείς για 3 μέρες πως είσαι. Αν κάτι δεν σου πάει καλά, καλό ειναι να σταματήσεις και να συζητήσεις με έναν ειδικό.
Είμαι στη διάθεσή σου για να σε υποστηρίξω με διατροφή και άλλες τεχνικές για την καλύτερη υγεία σου.
Μπορείς να διαβάσεις περισσότερα για την Διατροφή με βάση την Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική στο αρθρο μου.