Δυσπεψία – αντιμετώπιση με φυσικές τεχνικές της Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής

Ο περισσότερος κόσμος έχει νιώσει δυσπεψία κάποιες φορές στη ζωή του, υπάρχουν όμως περιπτώσεις όπου η δυσπεψία γίνεται σχεδόν σε καθημερινή βάση και τότε χρειάζεσαι βοήθεια.

Η δυσπεψία συχνά οφείλεται στις διατροφικές μας συνήθειες, όμως πολλές φορές εμπλέκεται και κάποιος συναισθηματικός παράγοντας που επιδεινώνει την κατάσταση ή την ενεργοποιεί.

Για να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε για να απαλλαγούμε από αυτή την ενόχληση, καλό θα ήταν να ρίξουμε μια ματιά στο πεπτικό σύστημα έτσι όπως το παρουσιάζει η Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική με πολύ απλό τρόπο.

Λειτουργία του Πεπτικού Συστήματος

Το πεπτικό σύστημα, ξεκινάει από το στόμα, τα δόντια, τη γλώσσα, όπου η τροφή και τα υγρά εισέρχονται, γίνεται η μάσηση, στη συνέχεια κατεβαίνουν στο λαιμό, στον οισοφάγο και στο Στομάχι όπου γίνεται η πέψη.

Στη συνέχεια η τροφή και τα υγρά ως πολτός εισέρχονται στο Λεπτό Έντερο, όπου γίνεται ο διαχωρισμός μεταξύ των καθαρών και ακάθαρτων τροφών και υγρών.

Ο Σπλήνας μεταμορφώνει και μεταφέρει τις θρεπτικές ουσίες και τα υγρά στους Πνεύμονες και στην Καρδιά για να συμμετέχουν στην παραγωγή του αίματος και του Qi.

Το Ήπαρ καθαρίζει το αίμα και συγχρόνως παράγει την Χολή, όπου την αποθηκεύει στην Χοληδόχο Κύστη για την πέψη των λιπαρών τροφών.

Από την άλλη πλευρά το Λεπτό Έντερο διοχετεύει τα υγρά προς τα Νεφρά, τους ουρητήρες και τέλος στην Ουροδόχο Κύστη, όπου αποβάλλονται ως ούρα. Ενώ παράλληλα προωθεί τις άχρηστες τροφές προς το Παχύ Έντερο, ώστε τελικά να αποβληθούν από τον πρωκτό ως κόπρανα.

Τη γενική επίβλεψη όλων των λειτουργιών του πεπτικού συστήματος, θεωρείται ότι την έχει ο Σπλήνας, όπου δεν σχετίζεται με τον Σπλήνα ως όργανο της Κλασσικής Δυτικής Ιατρικής, αλλά είναι περισσότερο ένας συντονιστής όλου του πεπτικού συστήματος.

Όπως βλέπουμε στο πεπτικό σύστημα συμμετέχουν όλα τα βασικά όργανα και έτσι φαίνεται η τόσο μεγάλη σημασία του πεπτικού συστήματος για τον οργανισμό, αφού είναι υπεύθυνο για την θρέψη, την ενυδάτωση, την παραγωγή του αίματος και του Qi.

Αιτίες δημιουργίας της δυσπεψίας

Οι αιτίες της δυσπεψίας και όλων των συνοδών συμπτωμάτων, όπως καούρες, ρεψίματα. γαστροεισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ), κ.α. είναι βασικά μόνο 2:

• η διατροφή και
• τα συναισθήματα

Σε αυτό το άρθρο δεν θα ασχοληθούμε με τις δυσανεξίες και άλλες “αλλεργικές παθήσεις”, όπου εμπλέκονται και άλλοι παράγοντες ασθένειας.

Διατροφή – αιτία ασθένειας και θεραπεία

Ακολουθούμε απλούς κανόνες διατροφής, ώστε να γίνεται η διατροφή μας θεραπεία και όχι ασθένεια.

• Τρώμε αυτά που ταιριάζουν στον κάθε οργανισμό, να είναι εύπεπτα και ευχάριστα. Δίνουμε έμφαση σε φρούτα, λαχανικά και ψάρια.
• Προτιμάμε φρέσκες βιολογικές τροφές της εποχής και από τη χώρα μας.
• Αποφεύγουμε κατεψυγμένες, κονσερβοποιημένες, συσκευασμένες και τροφές με συντηρητικά.
• Μειώνουμε το αλεύρι, τη ζάχαρη, τα αναψυκτικά, τα αλλαντικά, δημιουργούν υγρασία και φωτιά στο σώμα, οπότε καούρες, φουσκώματα, κ.α.
  • Αντικαθιστούμε το αλεύρι με παξιμάδια από χαρουπάλευρο, βρώμη ή άλλα δημητριακά χωρίς γλουτένη. Τη ζάχαρη με φρούτα φρέσκα ή αποξηραμένα ή μέλι και τον καφέ με ροφήματα βοτάνων που θα δείτε πιο κάτω
• Τα γεύματα να γίνονται σταθερές ώρες κάθε ημέρα και να μην μένει το στομάχι για πολλές ώρες χωρίς τροφή, δλδ από 3-5 γεύματα την ημέρα μαζί με τα σνακ, έτσι βοηθάμε τον μεταβολισμό να δουλεύει χωρίς να επιβαρύνουμε την πέψη.
• Το τελευταίο γεύμα να γίνεται το αργότερο μέχρι τις 19:00 το χειμώνα και 20:00 το καλοκαίρι, ώστε να δίνουμε αρκετό χρόνο για την πέψη πριν τον ύπνο και να συμβαδίζουμε με τον κύκλο του ηλίου.
• Αποφεύγουμε τις πολλές κρύες τροφές (σκέτη σαλάτα, κρύο φαγητό, μόνο ωμές τροφές) και τα κρύα ροφήματα/νερό γιατί δυσκολεύουν την πέψη. Ιδανικά πριν το φαγητό είναι καλό να πίνουμε λίγο χλιαρό νερό, ή βότανα για να προετοιμάσουμε το πεπτικό σύστημα.
• Η ποσότητα του φαγητού ορίζεται από το σωματότυπο, την πέψη, την ηλικία και πολλούς άλλους παράγοντες, οπότε ένας απλός κανόνας είναι να τρώμε τόσο ώστε να μην γεμίζει το στομάχι, να υπάρχει πάντα και άλλος χώρος για φαγητό σε κάθε γεύμα.
• Αποφεύγουμε το τσιμπολόγημα
• Μασάμε πολύ καλά την τροφή με αργό ρυθμό, ηρεμία, χωρίς σκέψεις. Καταλαβαίνουμε την κάθε γεύση και απολαμβάνουμε τη διαδικασία. Mindfulness.

Διατροφή ανάλογα με τις ανάγκες του οργανισμού μου

Υπάρχουν διάφορες κατηγοριοποιήσεις τροφών, σύμφωνα με την Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική.

Προτείνω να επιλέγουμε τροφές ανάλογα με το τι έχουμε ανάγκη κάθε φορά και πως νιώθουμε το σώμα μας και τι χρειάζεται. Χρησιμοποιούμε απλούς όρους για να προσδιορίσουμε τι χρειαζόμαστε όπως, ζέστη, κρύο, τόνωση, χαλάρωση και δεν μπλέκουμε με ιατρικούς όρους και πολύπλοκες διαγνώσεις που το σώμα μας δεν καταλαβαίνει.

Διαχωρισμός των τροφών σε yin – yang

Παρατηρούμε το σώμα μας και βλέπουμε εάν κυριαρχεί το κρύο, η ζέστη, η υγρασία ή η ξηρασία.

• Εάν υπάρχει ζέστη ή /και ξηρασία στον οργανισμό, όπως ένταση, εξάψεις, ανησυχία, φλεγμονές, ξηρότητα στο δέρμα, χείλια, στόμα, κ.α., μειώνουμε τις yang τροφές που αυξάνουν τη ζέστη στο σώμα.
• Εάν υπάρχει συσσώρευση υγρασίας ή κρύ ο, όπως οιδήματα, φουσκώματα, βάρος, διάρροια, αίσθηση κρύου κ.α., μειώνουμε τις yin τροφές, που αυξάνουν την υγρασία και το κρύο στο σώμα.
• Εάν θέλουμε να τονώσουμε τον οργανισμό, για περισσότερη ενεργητικότητα, αυξάνουμε τις yang τροφές, που φέρνουν ζέστη στον οργανισμό και κινητικότητα.
• Εάν θέλουμε να ηρεμήσουμε, να ενυδατωθούμε και να θρέψουμε τον οργανισμό, τότε επιλέγουμε yin τροφές, ενυδατικές και μαλακές – εύπεπτες αλλά συγχρόνως σε ζεστή θερμοκρασία, αποφεύγουμε τις κρύες τροφές γιατί βλάπτουν το πεπτικό σύστημα.

Παραδείγματα Yin & Yang τροφών:

• Εάν η τροφή αναπτύσσεται στον αέρα και τον ήλιο τότε είναι yang (π.χ. φρούτα, κρέας)
• Εάν αναπτύσσεται στη Γη και στο σκοτάδι τότε είναι yin (π.χ. πατάτες, καρότα, παντζάρια)
• Εάν είναι μαλακή και κρύα, αναπτύσσεται στην υγρασία ή στο νερό τότε είναι yin (π.χ. θαλασσινά, καρπούζι, ρύζι)
• Εάν είναι σκληρή, ξηρή και πικάντικη, αναπτύσσεται στην ξηρασία, τότε είναι yang (π.χ. σκόρδο, ginger)

Διαφοροποίηση με βάση τη Γεύση και τα Όργανα

Χρησιμοποιούμε τη γεύση για να ταξινομήσουμε τις τροφές και συγχρόνως ενδυναμώνουμε τις λειτουργίες των οργάνων, όπως αυτές παρουσιάζονται στην Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική.

Οπότε εάν θέλουμε να υποστηρίξουμε τα όργανα και τις λειτουργίες τους, επιλέγουμε την αντίστοιχη γεύση και τις τροφές όπως φαίνονται στο πίνακα:

Επίσης υπάρχουν άλλες δύο γεύσεις που δεν ανήκουν σε όργανα. Η ουδέτερη γεύση του νερού που φυσικά έχει διουρητική επίδραση.

Η αρωματική γεύση που ανοίγει την όρεξη βοηθάει στην πέψη, κινεί, διαλύει την υγρασία, ανοίγει τις οπές και ξυπνά το μυαλό. Αρωματικές τροφές είναι: βασιλικός, κόλιαντρο, μάραθος, πιπεριά, εσπεριδοειδή φρούτα.

Υπάρχουν τροφές που συνδυάζουν τις γεύσεις, οπότε και τις λειτουργίες π.χ. γλυκόξινη. πικρόξινη, κλπ.

Συναισθήματα και δυσπεψία

Οποιοδήποτε συναίσθημα παραμένει για πολύ καιρό ή δεν εκφράζεται μπορεί να δημιουργήσει πεπτικά προβλήματα.

Συγκεκριμένα όμως, σύμφωνα με την θεωρία της Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής, το πεπτικό σύστημα συνδέεται με το στοιχείο της Γης και τα όργανα Σπλήνα και Στομάχι.

Τα παθολογικά συναισθήματα του στοιχείου της Γης είναι οι πολλές σκέψεις, η ανησυχία, οι σκέψεις που γίνονται εμμονές και “αναμασιούνται” χωρίς να προχωρούν σε λύση ή δράση, πολύ συχνά δημιουργούν πεπτικά προβλήματα.

Θεραπευτικές Τεχνικές

Η δυσπεψία, οι καούρες, τα ρεψίματα, η γαστροεισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ), δηλώνουν ζέστη και επαναστατική κίνηση στο στομάχι. Αντί να πηγαίνουν οι τροφές και τα υγρά προς τα κάτω για αποβολή, ανεβαίνουν προς τα πάνω ή κάνουν στάση και δημιουργούν ζέστη στο στομάχι.

Συνεπώς ο στόχος είναι να ηρεμήσουμε, να δροσίσουμε και να κατεβάσουμε την ενέργεια του Στομάχου προς τα κάτω.

Τροφές που ηρεμούν και δροσίζουν το Στομάχι

• παντζάρι, πατάτα, γλυκιά κολοκύθα, βρώμη, κινόα, κεχρί
• μπανάνα, κίτρινο μήλο, ανανάς, πεπόνι, καρπούζι, σταφίδες, κεράσια, σύκα,
• μέλι, μανιτάρια, φύκια, μαστίχα

Αποφεύγουμε τις υπερβολικά ξηρές, πικάντικες τροφές, όπως κρέας, ξηροί καρποί, τηγανιτά, ανθρακούχα ποτά και αλκοόλ.

Βότανα που βοηθούν στην καλύτερη πέψη

Καθημερινά 1 – 2 κούπες με 2-3 βότανα και καλό είναι να τα εναλλάσσουμε για ποικιλία. Όπως πάντα επιλέγουμε τα βότανα που μας αρέσουν στη γεύση. Εάν κάποιο βότανα μας δημιουργήσει ενόχληση το σταματάμε αμέσως.

ρίγανη, δίκταμο, δάφνη, δυόσμος, χαμομήλι, φλισκούνι, μέντα, μαντζουράνα, φασκόμηλο, μελισσόχορτο, δενδρολίβανο, μολόχα, ως έγχυμα: Βάζουμε 2-3 τσιμπιές από τα φυλλαράκια σε τσαγιέρα, προσθέτουμε βραστό νερό όσο 1 κούπα, αφήνουμε για 5-10’, σουρώνουμε και πίνουμε.

μαραθόσπορος, γλυκάνισο, γλυκόριζα, 1-2 αποξηραμένες φλούδες μανταρινιού, ginger, ως αφέψημα: Ξεφλουδίζουμε 1 κομμάτι ρίζας όσο το μέγεθος ενός κερασιού, το κόβουμε σε μικρά κομματάκια, αντίστοιχα επιλέγουμε 1 τσιμπιά σπόρους και βράζουμε για 10’ σε 1,5 κούπα νερό, ώστε να εξατμιστεί η μισή κούπα.

Ενυδάτωση για καλή πέψη

Η ενυδάτωση είναι σημαντική για το ανώτερο πεπτικό σύστημα (Σπλήνας, Στομάχι, Ήπαρ, Χ.Κ.) αλλά και για τα έντερα -κατώτερο πεπτικό.

Το πολύ νερό κατά τη διάρκεια ενός γεύματος μπορεί να δημιουργήσει φουσκώματα και δυσπεψία, οπότε καλό είναι να έχετε μπροστά σας νερό για να μην το ξεχνάτε, να πίνετε αργά λίγες γουλιές όχι μονορούφι, καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Εάν νιώθεις ότι έχεις ξηρασία, διάβασε περισσότερα για την Ενυδάτωση.

Πιέσεις Σιάτσου στους Μεσημβρινούς

Δίνουμε ροή στους Μεσημβρινούς της Γης, το Στομάχι και τον Σπλήνα, αρκετές φορές και στα 2 πόδια.

Πιάνουμε το κάθε πόδι από τον τετρακέφαλο μέχρι το το πέλμα με την παλάμη μας, έχοντας τον αντίχειρα εσωτερικά και τα δάκτυλα εξωτερικά του τετρακέφαλου και συνεχίζουμε μέχρι κάτω στην κνήμη με τον ίδιο τρόπο.

Θεραπευτικά Σημεία

Πιέζουμε το κάθε σημείο μέχρι να ενεργοποιηθεί, περίπου 1-3’ το καθένα ενώ συγχρόνως κλείνουμε τα μάτια και παίρνουμε βαθιές, ήρεμες, αργές, αναπνοές. Τα σημεία είναι αμφίπλευρα.

Παχύ Έντερο 4. Ανάμεσα στον δείκτη και τον αντίχειρα, πιέζουμε σε ευαίσθητο σημείο προς τον δείκτη. Παυσίπονο και ηρεμιστικό σημείο όταν υπάρχει πόνος ή καούρα. (απαγορεύεται στην εγκυμοσύνη)

Χοληδόχος Κύστη 21. Στην κορυφή του τραπεζοειδή μυ, δίπλα στη βάση του αυχένα. Βοηθάει την κίνηση του Στομάχου να πάει προς τα κάτω, ηρεμεί το ρέψιμο και βοηθάει στην πέψη. (απαγορεύεται στην εγκυμοσύνη)

Περικάρδιο 6. 3 δάκτυλα από τον καρπό, ανάμεσα στους τένοντες. Ηρεμεί το πεπτικό σύστημα όταν υπάρχει δυσπεψία.

Στομάχι 36. 4 δάκτυλα κάτω από τα ματάκια στη βάση της επιγονατίδας και εξωτερικά από το οστό της κνήμης, εκεί που ακουμπάει το μικρό δακτυλάκι στη θέση που βλέπουμε στη φωτογραφία. Βοηθάει το Στομάχι να λειτουργήσει ομαλά.

Στομάχι 41. Ανάμεσα από τους τένοντες στην άνω επιφάνεια του πέλματος, ανάμεσα από τους 2 αστραγάλους. Ηρεμεί την φωτιά του Στομάχου, βοηθάει στις καούρες και τα ρεψίματα.

REN 12. Στην μπροστινή πλευρά του κορμού στη μέση της απόστασης μεταξύ αφαλού και κάτω μέρος του στέρνου. Βοηθάει το Στομάχι να λειτουργήσει ομαλά.

Ρεφλεξολογία

Βάζουμε λάδι στις πατούσες και κάνουμε έντονη μάλαξη στα πιο κάτω σημεία και σε όλη την πατούσα και στα 2 πόδια. Δίνουμε ροή από τα δάκτυλα προς τη φτέρνα για να βοηθήσουμε την καλύτερη λειτουργία του πεπτικού και των εντέρων.

Στομάχι και υπόλοιπα όργανα πεπτικού συστήματος.

Ωτοθεραπεία

Έντονη μάλαξη και στα 2 αυτιά στα σημεία Στομάχι και Shenmen – ηρεμιστικό και παυσίπονο σημείο.

Θεραπευτικές Αναπνοές

Ξαπλώνουμε αναπαυτικά και παίρνουμε τουλάχιστον 10 ήρεμες αργές βαθιές αναπνοές.

Με κάθε εισπνοή οραματιζόμαστε ότι ο αέρας μπαίνει από τα ρουθούνια κατεβαίνει στο λαιμό, στο στήθος και φτάνει μέχρι την κοιλιά.

Με κάθε εκπνοή, οραματιζόμαστε ότι ο αέρας κατεβαίνει ακόμα πιο κάτω προς τα έντερα και βγαίνει προς τα έξω από το κάτω μέρος του σώματος.

Έτσι ηρεμούμε το στομάχι ενισχύουμε την καθοδική του κίνηση και ενεργοποιούμε την διαδικασία αποβολής.

Εάν τα συμπτώματά σου είναι έντονα, επανέρχονται συχνά και δεν μπορείς να βρεις λύση, επικοινώνησε μαζί μου για μια συνεδρία Σιάτσου, Βελονισμού, Ρεφλεξολογίας και Συμβουλευτικής.